مقدمه
حسابرسی مالیاتی یکی از مهم‌ترین ابزارهای نظارتی سازمان امور مالیاتی برای جلوگیری از فرار مالیاتی و حفظ نظم اقتصادی در کشور است. طبق ماده ۲۷۲ قانون مالیات‌های مستقیم، برخی از اشخاص حقیقی و حقوقی مکلف‌اند اظهارنامه‌های مالیاتی خود را همراه با گزارش حسابرسی ارائه دهند. این الزام نه تنها تضمین‌کننده شفافیت مالی است، بلکه پایه‌ای برای اعتماد بیشتر میان مودیان و سازمان امور مالیاتی ایجاد می‌کند. در این مقاله، به بررسی کامل اشخاص مشمول حسابرسی مالیاتی پرداخته و جزئیات قانونی این الزام را همراه با جدول و نکات کلیدی ارائه می‌دهیم.
ماده ۲۷۲ قانون مالیات‌های مستقیم چیست؟
ماده ۲۷۲ قانون مالیات‌های مستقیم در راستای شفاف‌سازی وضعیت مالی شرکت‌ها و اشخاص بزرگ، توسط قانون‌گذار به قانون افزوده شد و در اصلاحیه سال ۱۳۹۴ مورد بازبینی قرار گرفت. طبق این ماده، برخی از مودیان مالیاتی ملزم به ارائه اظهارنامه مالیاتی همراه با گزارش حسابرسی مالی توسط حسابداران رسمی هستند.
هدف از اجرای این ماده، پیشگیری از اعلام درآمدهای غیرواقعی، فرار مالیاتی، ارائه اطلاعات نادرست و همچنین، کمک به سازمان امور مالیاتی برای کاهش هزینه‌های بررسی مالیاتی است.
اشخاص مشمول حسابرسی طبق ماده ۲۷۲
مطابق مفاد این ماده، اشخاصی که شرایط زیر را داشته باشند، مشمول حسابرسی اجباری هستند:
جدول
| نوع شخص یا نهاد | شرط مشمول بودن | توضیحات |
|---|---|---|
| اشخاص حقوقی | فروش یا درآمد خدماتی بیش از ۵۰ میلیارد ریال در سال | بر اساس صورت‌های مالی دوره قبل |
| اشخاص حقیقی | درآمد بیش از ۳۰ میلیارد ریال | کسب‌وکارهای بزرگ مانند تولیدکنندگان، پیمانکاران، فعالان حوزه واردات و صادرات |
| شرکت‌های بورسی | الزام قانونی بدون در نظر گرفتن سقف درآمد | شامل تمامی شرکت‌های ثبت‌شده در بورس اوراق بهادار |
| بانک‌ها، بیمه‌ها و مؤسسات مالی اعتباری | همیشه مشمول | به علت حجم بالا و حساسیت مالیاتی |
| برخی مؤسسات خاص به تشخیص سازمان امور مالیاتی | بر اساس دستورالعمل‌های داخلی | ممکن است حتی اشخاص با درآمد کمتر نیز مشمول شوند |
جدول حد نصاب‌های مشمولین حسابرسی مالیاتی (بر اساس ماده 272 ق.م.م)
| سال | جمع درآمد فروش یا خدمات (میلیارد ریال) | جمع دارایی‌ها (میلیارد ریال) |
|---|---|---|
| 1401 | 50 | 80 |
| 1402 | 60 | 100 |
| 1403 | 80 | 120 |
| 1404 | 100 | 150 |
نکات مهم در مورد اجرای ماده ۲۷۲
زمان ارائه گزارش:
گزارش حسابرسی باید 3 ماه پس از تسلیم اضهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی ارائه میشود، عدم ارائه گزارش حسابرسی ، شامل 20% جریمه درآمد مشمول مالیات میباشد.
چه کسی مجاز به حسابرسی است؟
فقط حسابداران رسمی دارای صلاحیت (عضو جامعه حسابداران رسمی ایران) می‌توانند این گزارش‌ها را تهیه کنند.
عواقب عدم حسابرسی برای اشخاص مشمول:
- افزایش مالیات تشخیصی
- عدم پذیرش اظهارنامه ارائه شده
- تعلق جریمه مالیاتی طبق قانون
استفاده از گزارش حسابرسی مالیاتی:
سازمان امور مالیاتی در بررسی اظهارنامه، در صورتی که گزارش حسابرسی دقیق و مستند باشد، می‌تواند آن را مبنای تشخیص مالیات قرار دهد.
مزایای حسابرسی برای مودیان مالیاتی
- پیشگیری از تعیین مالیات علی‌الرأس
- تسهیل در فرآیند رسیدگی مالیاتی
- کاهش احتمال بروز اختلاف با سازمان مالیاتی
- ارائه تصویر دقیق و قابل استناد از وضعیت مالی شرکت
- تقویت اعتبار شرکت نزد بانک‌ها، سرمایه‌گذاران و سازمان‌ها
سوالات متداول درباره ماده ۲۷۲
آیا همه شرکت‌ها باید گزارش حسابرسی ارائه دهند؟
خیر. تنها اشخاصی که طبق شرایط ماده ۲۷۲ مشمول شده‌اند، موظف به ارائه گزارش حسابرسی هستند.
اگر در یک سال مالی مشمول باشم و سال بعد نباشم چه میشود؟
الزام به حسابرسی فقط برای همان سالی است که شرایط آن برقرار باشد.
آیا مشمولان می‌توانند از حسابدار داخلی خود گزارش بگیرند؟
خیر. فقط حسابداران رسمی دارای مجوز از جامعه حسابداران رسمی ایران مجاز به ارائه گزارش هستند.
در صورت عدم حسابرسی، چه مشکلاتی پیش می‌آید؟
مودی مشمول، در صورت عدم ارائه گزارش حسابرسی ، شامل 20% جریمه درآمد مشمول مالیات میباشد.
نتیجه‌گیری
حسابرسی مالیاتی طبق ماده ۲۷۲ قانون مالیات‌های مستقیم، یک ابزار نظارتی دقیق برای مدیریت و کنترل مالیات شرکت‌ها و اشخاص بزرگ است. شناخت دقیق این ماده و رعایت آن می‌تواند از بسیاری از مشکلات، جرایم مالیاتی و چالش‌های حقوقی پیشگیری کند. اگر در گروه اشخاص مشمول قرار دارید، همکاری با یک مشاور مالیاتی و حسابدار رسمی می‌تواند تضمین‌کننده صحت و سلامت مالیاتی شما باشد. با حسابرسی درست، مسیر کسب‌وکار خود را شفاف و قانونی نگه دارید.
اگر شما یا کسب‌وکارتان جزو مشمولان حسابرسی مالیاتی طبق ماده ۲۷۲ هستید، همین حالا با مشاوران مالیاتی مجرب حساب بان مشورت کنید. خدمات تخصصی حسابرسی می‌تواند از بروز جریمه‌ها و مشکلات مالیاتی جلوگیری کرده و پایه‌ای محکم برای رشد مالی شما ایجاد کند.
با ما تماس بگیرید: www.hesab-ban.com
